Źle dopasowane okulary – wszystko, co powinniście wiedzieć

Nikomu, kto kiedykolwiek mierzył się z wadą wzroku nie trzeba tłumaczyć, jak istotny wpływ na komfort w życiu codziennym ma wyraźne widzenie. Nasze oczy odpowiadają w końcu za zmysł, dzięki któremu odbieramy aż 80% sygnałów z otaczającego nas świata. To, że ich niesprawne działanie łączy się z ogromnymi niedogodnościami jest bardzo łatwe do zrozumienia nawet dla osób, które pochwalić mogą się idealnie miarowym wzrokiem oraz perfekcyjnym widzeniem.

Osobom cierpiącym na wady wzroku często na drodze do pełnego komfortu widzenia stają nieprawidłowo dopasowane oprawki lub niepoprawnie dobrane soczewki. W poniższym artykule przybliżymy Wam najważniejsze informacje na ich temat, a także istotne objawy, które wskazywać mogą na źle wybrane okulary korekcyjne. Nie wszystkie z nich są tak oczywiste, jak mogłoby się wydawać.

Proces adaptacji – dlaczego widzimy gorzej w nowych okularach?

Zapewne każdej osobie cierpiącej na wadę wzroku nieraz zdarzyło się odnosić wrażenie, że nie widzi najlepiej nawet pomimo założonych okularów. Sytuacja ta często ma miejsce w przypadku okularów korekcyjnych, które dopiero co wyrobiliśmy i nosimy od bardzo krótkiego czasu.

Przyzwyczajenie się do okularów z nowymi soczewkami korekcyjnymi nie następują natychmiastowo. Na ogół objawy tego typu ustępują z czasem, wraz z przyzwyczajaniem się naszego oka do nowych soczewek. Proces adaptacji zajmuje na ogół od paru godzin do kilku dni. Może on jednak dodatkowo wydłużyć się w przypadku okularów dwu- lub wieloogniskowych, a także w przypadku soczewek progresywnych. Dostosowanie się oka może być szczególnie trudne w przypadku tych ostatnich, które wymagają „nauczenia się” płynnego przechodzenia między sferą soczewki przystosowaną do dali, a obszarem do bliży. W niektórych przypadkach osiągnięcie komfortowego widzenia w okularach progresywnych może jednak okazać się niemożliwe. Dlatego warto zwrócić uwagę, czy sklep internetowy lub salon optyczny, w którym dokonujemy zakupu posiada gwarancję adaptacji.

Zdarza się jednak, że problemy nie ustępują pomimo upływającego czasu. Na ogół niepokojącym sygnałem powinno być utrzymywanie się uciążliwych objawów przez dłużej niż tydzień. W takich sytuacjach konieczne jest zaplanowanie konsultacji z okulistą lub optometrystą. Może się bowiem zdarzyć, że przepisane zostały nam okulary z soczewkami zbyt słabymi lub zbyt mocnymi w stosunku do naszej wady wzroku.

Dlaczego moje okulary zostały źle dobrane?

Przyczyn źle dobranych okularów może być wiele. Często pomyłka wynika z niewłaściwie przeprowadzonego badania wzroku, spowodowanego chociażby nieprecyzyjnymi przyrządami okulistycznymi lub optometrycznymi. Może też być efektem zwyczajnej, ludzkiej pomyłki – na przykład niepoprawnego odczytania recepty. W takich okolicznościach należy skontaktować się ze specjalistą, który wykonywał badania oraz uzgodnić możliwość ponownej kontroli wzroku.

Istnieją warunki, w których ryzyko błędnej diagnozy wzroku wzrasta, a na które powinniśmy zwracać szczególną uwagę jako pacjenci gabinetu okulistycznego lub optometrycznego. W pewnych sytuacjach, nasz wzrok pogarsza się względem jego stanu naturalnego. Najczęstszym czynnikiem wpływającym na osłabienie ostrości widzenia może być przemęczenie lub stres oraz wynikająca z niego dekoncentracja. Warto mieć na uwadze, aby w badaniu oczu brać udział, gdy jesteśmy wypoczęci. Innymi czynnikami, które mogą istotnie wpłynąć na ostrość naszego wzroku jest na przykład zażywanie niektórych leków, sezonowe infekcje, przeziębienia lub problemy z suchym okiem. Na wszystkie z tych zagadnień powinniśmy zwracać uwagę, jeśli chcemy zmniejszyć ryzyko błędów podczas badania oraz upewnić się, że wystawiona nam diagnoza będzie poprawna.

Nieodpowiednio dopasowane soczewki – jakie sygnały?

Wspomnieliśmy już, że przyczyną niemożności adaptacji do nowych okularów korekcyjnych mogą być nieodpowiednio dobrane soczewki. Dla wielu osób cierpiących na wady wzroku objawy wskazujące na ten problem nie mogą być jednak wcale tak oczywiste, jak mogłoby się wydawać.

Do standardowych objawów charakteryzujących się problemami z widzeniem należy między innymi stale rozmazany obraz i nieostre widzenie. Często rekompensowane są one potrzebą ciągłego mrużenia oczu – szczególnie podczas czytania, pracy przy komputerze lub patrzenia w ekran telewizora. Do bardziej namacalnych dolegliwości należy swędzenie, pieczenie albo suchość oczu oraz wynikająca z nich konieczność nadmiernego mrugania. Rzadszym, aczkolwiek bardzo niepokojącym objawem jest także pojawienie się problemów z podwójnym widzeniem.

Sygnały takie jak niewyraźne widzenie obiektów czy problemy z rozpoznawaniem twarzy przechodzących ludzi łatwo utożsamić z kłopotami ze wzrokiem. Często objawy wskazujące na problemy z widzeniem są jednak znacznie mniej czytelne, co sprawia, że przez długi czas możemy nie zdawać sobie sprawy, że powinniśmy zwrócić uwagę na swoje oczy i udać się do optometrysty lub okulisty. Nieco mniej oczywistymi dolegliwościami, które spowodowane mogą być nieodpowiednio dobranymi okularami korekcyjnymi są bóle i zawroty głowy, a także problemy z koncentracją, nadmierne przemęczenie, a nawet kłopoty z równowagą. Do objawów tych dołączyć mogą także problemy takie jak ból szyi, ramion lub pleców. Są to dolegliwości, które rzadko kojarzymy z kłopotami ze wzrokiem, a zazwyczaj utożsamiamy z przemęczeniem, nadmiernym stresem lub siedzącym trybem życia. Dlatego warto przykładać do nich szczególną uwagę, gdy nie ustępują oraz mamy problem z ustaleniem ich przyczyny. W takich okolicznościach może okazać się, że wynikają one ze źle dobranych soczewek lub pogorszenia się wady wzroku i zaniedbania konieczności wyrobienia nowych okularów.

Rozstaw źrenic – dlaczego odpowiedni pomiar jest tak ważny?

Jednym z istotnych elementów każdego badania wzroku jest wykonanie pomiaru rozstawu źrenic. Wartość rozstawu źrenic (opisywanego również akronimem PD – od angielskiego „pupillary distance”) mierzona jest w milimetrach oraz odzwierciedla odległość między środkami źrenic obydwu oczu. Odpowiednie określenie PD gwarantuje możliwość wyrobienia soczewek okularowych, których centrum pokrywa się ze źrenicami. Niedopatrzenie tego elementu powodować może powstanie efektu pryzmatycznego.

Efekt pryzmatyczny powstaje gdy soczewki korekcyjne odbiegają względem środka źrenicy oka i powoduje nieodpowiednie postrzeganie dystansu obiektów. Potrzeba rekompensowania nieprawidłowego widzenia odległości powodować może problemy takie jak ból oczu wynikający z ich ponadwymiarowej pracy, poczucie permanentnego przemęczenia oraz rozkojarzenie. Ignorowanie błędnie scentrowanych soczewek prowadzić może nawet do powstania zeza.

Kwestia rozstawu źrenic oraz niezwykle ważna rola odpowiedniego dopasowania soczewek do jego wartości sprawia, że powinniśmy unikać zakupu gotowych okularów korekcyjnych, jakie znajdziemy czasem w aptekach czy drogeriach. Dokładny dobór soczewek do konkretnego Klienta lub Klientki możliwy jest wyłącznie przy wsparciu ze strony specjalistów w salonach optycznych. Bez odpowiedniej diagnozy oraz dokładnego dostosowania szkieł okularowych nie mamy gwarancji, że posiadana przez nas para okularów nie przyniesie nam więcej szkody niż pożytku.

Błędnie dobrane oprawki – objawy

Nieprawidłowy dobór okularów tyczy się nie tylko diagnozy optometrycznej i przepisania niedopasowanych soczewek korekcyjnych, ale wynikać może także z błędnie wybranych oprawek. Na ogół mogą one być zbyt ciasne lub zbyt luźne w stosunku do naszej twarzy.

Jeśli oprawki są za małe, głównym z odczuwanych przez nas problemów może być pojawianie się odcisków na nosie oraz za uszami. Szczególnie krótkie zauszniki powodować mogą także, że oprawki będą za blisko twarzy. Sygnałem, że mamy do czynienia z tego typu problemem będą nie tylko problemy z widzeniem, ale także ocieranie się rzęs o soczewki korekcyjne.

Problemy odmiennej natury spowodowane są przez oprawki, które są dla nas za duże. Jeśli okulary notorycznie zsuwają nam się z nosa podczas najprostszych codziennych czynności, takich jak schylenie się w celu podniesienia czegoś z podłogi lub zawiązywanie sznurówek, jest to zapewne sygnał, że zostały one nieodpowiednio dobrane. Szczęśliwie, w przeciwieństwie do oprawek, które są dla nas za małe, okulary za duże możemy spróbować skorygować w salonie optycznym.

Czym skutkować może ignorowanie źle dobranych soczewek?

Nieodpowiedni dobór okularów korekcyjnych wiąże się nie tylko z bieżącymi problemami oraz nieprzyjemnymi objawami towarzyszącymi nam w życiu codziennym. Często z ich powodu pojawiać mogą się także dodatkowe problemy zdrowotne, takie jak zapalenie spojówek, mdłości czy nawet przewlekłe migreny.

Długotrwałe ignorowanie źle dobranych soczewek skutkować może także trwałym pogorszeniem wady wzroku. Ryzyko to jest szczególnie wysokie w przypadku dzieci, których narząd wzroku rozwija się bardzo szybko. Nieprawidłowo wybrane soczewki korekcyjne obciążają ich oczy, których nadmierne przemęczenie oraz konieczność rekompensaty problemów ze wzrokiem determinuje pogłębienie się wady refrakcji.

Podsumowanie

Wiemy już, że nieprawidłowy dobór okularów korekcyjnych – w tym zarówno soczewek, jak i oprawek – powodować może szereg uciążliwych problemów, a nawet doprowadzenie do trwałego pogorszenia zdolności widzenia. Dlatego chcemy ponownie podkreślić, jak ważne jest skorzystanie z usług wyspecjalizowanych optometrystów. Samodzielny dobór oraz zakup gotowych okularów korekcyjnych powoduje znaczący wzrost ryzyka wystąpienia dolegliwości. Warto zatroszczyć się o swój wzrok i wziąć udział w badaniu, które pomoże nam określić jego stan oraz wskazać potencjalnie niezbędne metody korekcji.