Zapalenie brzegów powiek – objawy i leczenie

Zapalenie brzegów powiek (blepharitis marginalis) jest jedną z najczęściej występujących chorób powiek. Jeśli zmagasz się z problemami takimi, jak zaczerwienienie, złuszczanie skóry wokół podstawy rzęs czy gromadzenie się gęstej, łojowej wydzieliny w okolicach oczu, może być to sygnał że cierpisz właśnie na to schorzenie. W poniższym artykule podzielimy się z Tobą informacjami dotyczącymi zapalenia brzegów powiek, przedstawimy przyczyny jego powstawania oraz przybliżymy sposoby leczenia i profilaktyki.

Zapalenie brzegów powiek – czym jest i co je powoduje?

Jak wskazuje sama nazwa tego schorzenia, zapalenie brzegów powiek jest problemem dotykającym ludzkich powiek. W większości przypadków charakteryzuje się przede wszystkim powstawaniem tłustych łusek, owrzodzeń lub wydzieliny na brzegach powiek lub w miejscu nasady rzęs. Przyczyną wystąpienia tej choroby może być szereg czynników. Ze względu na przyczynę oraz obszar występowania problemu wyróżnić możemy dwa warianty zaburzenia.

Łojotokowe lub tylne zapalenie brzegów powiek podyktowane jest nadprodukcją łoju przez gruczoły Meiboma. Jest to niezakaźna odmiana zapalenia brzegów powiek. Gruczoły Meiboma, nazywane również gruczołami tarczkowymi, zlokalizowane są w tarczce powieki oraz odpowiedzialne są za produkcję tłuszczowej substancji stanowiącej część filmu łzowego – cieczowej warstwy pokrywającej powierzchnię oka, która odpowiada między innymi za nawilżanie, ochronę przed uszkodzeniami oraz czyszczenie gałki ocznej. Zapalenie lub nadprodukcja łoju przez gruczoły Meiboma może doprowadzić do zablokowania ich przepływu, a tym samym spowodować zaburzenie produkcji cieczy łzowej. Efektem może być wysuszanie się gałki ocznej oraz zwiększone ryzyko urazów mechanicznych oka lub podrażnień.

Zdarza się, że zapalenie brzegów powiek spowodowane może być również warunkami środowiskowymi i podrażnieniami wynikającymi chociażby z pyłu znajdującego się w powietrzu. Ponadto w grupie podwyższonego ryzyka znajdują się również alergicy uczuleni na pyłki roślinne lub zwierzęta.

W niektórych przypadkach tylne zapalenie brzegów powiek powodowane jest także przez zarażenie pasożytnicze. Nużeńce są roztoczami, którym zdarza się atakować ludzi i zwierzęta oraz zagnieżdżać się w mieszkach włosowych i gruczołach łojowych. W przypadku zakażeń człowieka osadzają się na ogół w okolicy twarzy, co powoduje zwiększone ryzyko pojawienia się ich w mieszkach rzęs lub gruczołach Meiboma. Tym samym osoby cierpiące na nużycę są szczególnie narażone na powstanie problemów wynikających z tylnego zapalenia brzegów powiek.

Gronkowcowe lub przednie zapalenie brzegów powiek spowodowane jest zarażeniem gronkowcami. Jest to, podobnie jak w przypadku nużycy, zakaźna odmiana choroby. Najczęstszym objawem tej odmiany choroby jest występowanie twardych, łuskowatych naleciałości pokrywających dolne partie rzęs oraz krwawiących owrzodzeń na powiekach. Gronkowce występują na ogół na brudnych powierzchniach i często przenoszone są przypadkiem, na przykład poprzez przetarcie oczu nieumytymi rękami.

Jakie są objawy zapalenia brzegów powiek?

Zapalenie brzegów powiek nie należy do chorób, które zagrażają utratą widzenia. Niestety, wciąż pozostają schorzeniem wpływającym negatywnie na komfort życia. Rezygnacja z jego leczenia prowadzić może także do powstania nieodwracalnych, plastycznych zmian wyglądu powieki. Dlatego powinniśmy mieć się na baczności i zwracać uwagę na wszelkie niepokojące objawy.

Najwyraźniejszym sygnałem wskazującym na zapalenie brzegów powiek opisane już gromadzenie się zasychającej wydzieliny, która skupia się przede wszystkim w okolicach nasady rzęs. Oprócz tego często występują również nieprzyjemne objawy, takie jak zaczerwienienie oczu, pieczenie i swędzenie czy uczucie „piasku pod powiekami”. W niektórych przypadkach zetknąć można się również na przykład z wypadaniem rzęs lub ich siwieniem. Występuje również światłowstręt oraz obrzęki. Natura problemów powodowanych przez zapalenie brzegów powiek może doprowadzić również do krótkotrwałych problemów z widzeniem – częstym objawem towarzyszącym jest niewyraźne widzenie. Warto mieć również na uwadze fakt, że większość objawów związanych ze stanami zapalnymi nasila się w godzinach porannych, zaraz po przebudzeniu.

W przypadku zakażenia gronkowcami bardzo często występuje również zespół czerwonego oka. Schorzenie to często idzie w parze z przednim zapaleniem brzegów powiek. Jeśli więc oprócz wymienionych wyżej objawów możesz zaobserwować również przekrwienie naczyń krwionośnych w oku, może być to sygnał, że cierpisz na obydwie z tych chorób.

Kiedy należy zgłosić się do okulisty?

Jeśli zaobserwujesz u siebie któreś spośród wymienionych objawów, może być to sygnał, że warto udać się na konsultacje do lekarza okulisty. Szczególną uwagę na sygnały wskazujące na zapalenie brzegów powiek powinny zwracać osoby należące do grup zagrożonych. Stan zapalny powiek dotyka najczęściej osób starszych lub chorujących na cukrzycę. W grupie szczególnego ryzyka znajdują się również osoby, które chorują lub chorowały na trądzik oraz zmagające się z alergiami na pyłki i zwierzęta. Zapalenie brzegów powiek często dotyka także ludzi pracujących w warunkach środowiskowych narażających je na trwałe działanie pyłu lub nadmiernego światła słonecznego.

Niestety, zapalenie brzegów powiek jest chorobą, której nie da się kompletnie wyleczyć. Kuracja ma przede wszystkim na celu załagodzenie występujących objawów oraz zwiększanie codziennego komfortu życia pacjenta. Standardową metodą leczenia zalecaną przez okulistów jest na ogół stosowanie antybiotyków, takich jak azytromycyny, erytromycyny lub tetracykliny. Leczenie dopełniane jest zazwyczaj stosowaniem kropli do oczu – tak zwanych „sztucznych łez”, które służą nawilżaniu gałki ocznej. Ich wykorzystywanie zapobiega wysuszaniu się oczu oraz występowaniu wynikającego z niego podrażnień.

Aby zapobiec nawrotom, szczególnie istotna jest również profilaktyka opierająca się na higienie twarzy, z naciskiem na okolice oczu. Czyszczenie brzegów powiek powinno odbywać się przy wykorzystaniu nawilżonych ciepłą wodą wacików. Codzienną higienę dopełnić należy także stosowanie ciepłych okładów. W tym celu posłużyć może nawilżony wodą ręcznik, trzymany na twarzy od kilku do kilkunastu minut.

Zapalenie brzegów powiek – podsumowanie

Choć zapalenie brzegów powiek nie zagraża osłabieniem lub całkowitą utratą zdolności widzenia, może doprowadzić do ogromnego dyskomfortu w życiu codziennym oraz powstawania nieestetycznych blizn. Dlatego tak ważne jest, aby zwracać uwagę na codzienną higienę rąk i twarzy. W przypadku wystąpienia objawów, zalecamy udanie się do okulisty oraz pamiętanie o regularnym stosowaniu się do wskazanych przez specjalistę zaleceń.