6 ciekawostek na temat oczu, których nie znacie!
Nasze ciało – choć obcujemy z nim na co dzień dość intensywnie – skrywa wiele tajemnic dotyczących mechanizmów jego funkcjonowania, budowy i możliwości. Jednym z najbardziej fascynujących obszarów zainteresowań – zarówno profesorów i lekarzy, jak i zwykłych osób – jest wzrok. Na podstawie sposobu działania tego zmysłu powstały soczewki okularowe, aparaty cyfrowe i inne zdobycze techniki. Dzięki niemu możemy rozpoznawać bliskich i otoczenie, wzrok pozwala nam zachwycać się przyrodą i krajobrazami, czytać, oglądać, a nawet komunikować się z innymi. Niektórzy mówią, że oczy są zwierciadłem duszy – oprócz tego można z nich wyczytać wiele informacji dotyczących zdrowia i kondycji organizmu. Poniżej prezentujemy ciekawostki okulistyczne i fakty o oczach – czyli o narządzie wzroku – które zmieniają spojrzenie na ten aspekt naszego funkcjonowania. Zapraszamy do lektury!
Ile waży ludzkie oko?
Niektórzy porównują ludzkie oko do piłeczki pingpongowej – jest ono jednak od niej około 9 razy cięższe, ponieważ piłeczka do tenisa stołowego waży niespełna 3 gramy, a gałka oczna – aż 28 gramów (to mniej więcej tyle, ile żółtko z dużego jaja kurzego). A co z rozmiarem? Średnica oka to 25 milimetrów, a piłeczki pingpongowej – 40 milimetrów, więc gałka oczna jest prawię o połowę mniejsza (przy czym tylko 1/6 tego narządu jest odsłonięta).
Czym jest daltonizm i jak powstaje?
Daltonizm (inaczej określany również jako ślepota barw) to niemożność rozróżniania kolorów, najczęściej to zaburzenie obserwuje się w odniesieniu do barwy zielonej i czerwonej. Przypadłość ta ma podłoże genetyczne i w znaczącej większości ujawnia się u mężczyzn, którzy w chromosomie X posiadają gen recesywny determinujący daltonizm. Ponieważ układ chromosomów dla kobiet to XX (u mężczyzn – XY), to do zaistnienia wady gen recesywny musiałby wystąpić w obu chromosomach X – a taki układ jest niezwykle rzadki.
Strabismus, czyli zez – ciekawostki
Jak widzi ludzkie oko przy zezie? No cóż – takim osobom trudniej jest prowadzić samochód czy celować w piłkę podczas uprawiania sportów zespołowych, jednak nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło – osoby z zezem łatwiej radzą sobie z zadaniami, do których używa się wyobraźni przestrzennej, takimi jak projektowanie wnętrz czy prace z zakresu grafiki komputerowej. Zez powstaje na skutek osłabienia mięśni ocznych i może przyjmować postać zeza zbieżnego, rozbieżnego, ku górze, ku dołowi lub zeza skośnego.
Nie tylko daltonizm zmienia spojrzenie
W spektrum zaburzeń widzenia barw wyróżnia się nie tylko daltonizm. Oprócz niego istnieje szereg innych przypadłości, uniemożliwiających postrzeganie kolorów w taki sposób, jak widzą to osoby ze zdrowymi oczami. Wśród tych zaburzeń wyróżnia się m.in.:
- protanopię – nierozpoznawanie koloru czerwonego (mylenie go z zielenią);
- tritanopię – nierozpoznawanie koloru niebieskiego (mylenie go z czernią);
- monochromatyzm – całkowite nierozpoznawanie barw.
Oprawa oczu ma znaczenie!
Brwi i rzęsy sprawiają, że spojrzenie staje się wyraziste, a rysy twarzy są podkreślone. Spełnianie funkcji estetycznej to jednak nie jedyne ich zadanie – w kontekście zdrowotnym są one potrzebne po to, by chronić oczy przed czynnikami zewnętrznymi – płynącym po czole potem, unoszącym się w powietrzu kurzem czy w końcu przed drobinkami piasku lub innymi zanieczyszczeniami, mogącymi uszkodzić gałkę oczną. W ciągu całego życia człowieka rzęsy nieustannie wypadają – ich żywotność wynosi od 3 do 5 miesięcy. Jeśli ktoś wpadłby na pomysł, by ułożyć wszystkie rzęsy jednej osoby, które wypadły jej w trakcie całego życia, to osiągnąłby linię o długości 30 metrów (to nieco więcej niż długość boiska do koszykówki)!
Podejrzana tęczówka?
Wiele osób uważa, że kluczowym elementem w procesie identyfikacji przestępcy są odciski jego palców. To prawda – ta metoda sprawdza się doskonale od wielu lat – odcisk linii papilarnych ma aż 40 unikalnych cech, dzięki którym z łatwością można rozpoznać ich posiadacza. To jednak nie jedyny aspekt ludzkiej fizjonomii, wpływający na identyfikację konkretnej osoby. W tej kwestii pomocna może okazać się… tęczówka! Posiada aż 256 indywidualnych cech, dzięki czemu coraz częściej wykorzystuje się jej skanowanie do celów bezpieczeństwa.
Podsumowanie
Naukowe fakty i ciekawostki dotyczące oczu, ale również zdrowia i innych aspektów dbania o siebie, okazują się niezwykle ciekawe – nie tylko dla lekarzy i specjalistów, ale również dla zwykłych osób – w tym także dla najmłodszych. Znaczenie wzroku w naszym życiu jest niebagatelne, a wiedza dotycząca (nie)prawidłowości w widzeniu pomaga zauważyć i rozpocząć proces diagnostyczny w szybkim tempie – niezależnie od tego, czy dotyczy to pogłębiającej się wady wzroku czy może rozwijającego się schorzenia. Serdecznie zapraszamy więc do śledzenia najnowszych artykułów na naszym blogu – znajdziecie tu nie tylko inspiracje i najnowsze trendy w dziedzinie oprawek okularowych, ale również więcej fascynujących ciekawostek i informacji o wzroku i oczach!