Okulary z filtrem światła niebieskiego – czy warto je kupić?

Powiedzenie, że w obecnych czasach spędzamy coraz więcej czasu przed ekranami jest już truizmem. Według niektórych badań przeciętny użytkownik spędza nieco ponad 6 godzin dziennie wpatrując się w wyświetlacze komputera, telewizora, smartfonu czy tabletu. Liczba ta oczywiście wzrosła w przeciągu ostatnich lat, które przyniosły ze sobą konieczność pracy czy nauki zdalnej. Era home office’ów sprawiła, że w przypadku niejednego z nas czas spędzony przed ekranami wzrastał do przedziału 9–11 godzin, a nierzadko nawet go przekraczał. Od ćwierci do ponad połowy doby poświęconej na wpatrywanie się w ekran. Choć wszyscy zdajemy sobie sprawę, że nawyk ten nie jest najlepszy dla naszego zdrowia, to niejednokrotnie jego negatywny wpływ może okazać się nawet gorszy niż przypuszczamy.

Światło niebieskie – czym jest i czy powinniśmy się go obawiać?

Głównym odpowiedzialnym za większość dolegliwości występujące w przypadku nadmiaru godzin spędzonych przed monitorami jest rodzaj emitowanego przez nie światła. Światło niebieskie, bo o nim tutaj mowa, stanowi część promieniowania elektromagnetycznego przenoszonego przez fale w paśmie od ok. 400 do 500 nanometrów. Często spotkać możemy się z nim również pod angielskim skrótowcem HEV, oznaczającym high energy visible light – światło widzialne o wysokiej energii. Faktycznie, fale światła niebieskiego znajdują się na skraju światła widzialnego, dzięki swoim krótkim falom transportują wiele energii oraz sąsiadują ze światłem ultrafioletowym, stanowiącym bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia ludzkiego.

Nie odnieście jednak błędnego wrażenia, światło niebieskie nie jest całkowicie niepożądane. Stanowi naturalną składową światła słonecznego i w odpowiednich proporcjach pozytywnie wpływa na działanie naszego organizmu. Wystawienie na działania światła niebieskiego wzmaga naszą koncentrację, pamięć i zdolności poznawcze oraz ma pozytywny wpływ na nastrój i samopoczucie. Problemy pojawiają się jednak w przypadku przyjmowania jego nadwyżki, o co w dzisiejszych czasach nietrudno. To właśnie światło niebieskie jest bowiem emitowane przez wyświetlacze większości ze stosowanych obecnie urządzeń elektrycznych – od smartfonów i tabletów, po komputery i telewizory – oraz lampy LED i inne formy oświetlenia energooszczędnego. Jesteśmy dziś nim oświetleni na niespotykaną dotychczas skalę, a nadmierna ekspozycja prowadzić może do występowania negatywnych objawów oraz wzmożenia ryzyka wystąpienia chorób. W jaki sposób?

Światło niebieskie i jego wpływ na oczy

Zagrożenie płynie przede wszystkim z długotrwałego wpatrywania się w ekrany emitujące światło niebieskie. Jak zostało już wcześniej wspomniane, spędzamy coraz większą część dnia na korzystaniu z komputera oraz smartfonu. Dla pracowników biurowych czy informatyków stanowią one główne narzędzia pracy, dla uczniów czy studentów nieodzowny sposób pozyskiwania wiedzy, a dla wielu innych również źródło rozrywki czy rekreacji. Większości z nas trudno już wyobrazić sobie codzienność bez dostępu do mediów czy Internetu. Niestety, wraz z ilością czasu spędzonego przy świecących monitorach, wzrasta również szansa wystąpienia urazów oczu. Częstym i bezpośrednio odczuwalnym problemem jest zwiększone ryzyko pojawienia się objawów cyfrowego zmęczenia wzroku, do których należą między innymi suchość i pieczenie oczu oraz niewyraźne widzenie. W innych przypadkach skutkować może również bólami głowy i innymi dolegliwościami podobnymi do migreny. Większość z nich wynika z faktu, że patrzenie na światło niebieskie powoduje nadmierną aktywność nerwów wzrokowych, a w konsekwencji ich przemęczenie.

Największe niebezpieczeństwo stanowi jednak nie przemijalne łzawienie czy ból fizyczny, ale ryzyko wystąpienia długotrwałych uszkodzeń wzroku, powodowanych według niektórych badań właśnie przez nadmierne wystawienie na działanie światła niebieskiego. Być może najistotniejszym z zagrożeń, które powodować może długotrwałe wpatrywanie się w ekran, jest wzrost ryzyka wystąpienia zwyrodnienia plamki żółtej. Choroba ta może powodować problemy z wyraźnym, ostrym widzeniem podczas czytania czy pisania, a także trudności z rozpoznawaniem twarzy, w przypadku jej ciężkiego przebiegu doprowadzić może nawet do całkowitej utraty zdolności widzenia. Wyniki niektórych badań wiążą nawet regularną, nieprzerwaną ekspozycję na światło niebieskie ze wzrostem występowania zaćmy. Pod wpływem światła niebieskiego rozkładowi ulegają również absorbujący światło retinal, co skutkuje uszkodzeniem fotoreceptorów i w efekcie uszkodzenie wzroku.

Jakość snu i światło niebieskie

Oprócz występowania wad oraz chorób wzroku i nieprzyjemnych dolegliwości z nimi związanych, nadmierna ekspozycja na światło niebieskie powodować może także problemy hormonalne skutkujące zaburzeniami snu. Dlaczego tak się dzieje? Światło niebieskie utrudnia działanie zawartej w fotoreceptorach melanopsyny, która wydziela melatoninę – regulowany przez nasz organizm hormon odpowiadający za zasypianie oraz jakość snu. Jest ona głównym czynnikiem gwarantującym zachowanie naturalnego rytmu organizmu oraz prawidłowego procesu przebiegów metabolicznych podczas snu. Korzystanie z urządzeń emitujących światło niebieskie, szczególnie w nocy, neutralizuje jej produkcję, co w efekcie obniża jakość snu oraz wzmaga uczucie przemęczenia i ospałości w ciągu dnia. Odczuwacie ogromne zmęczenie zaraz po porannej pobudce, macie problemy z zasypianiem lub budzicie się w ciągu nocy? Problemy te mogą być spowodowane nadwyżką światła niebieskiego oraz korzystaniem z komputera czy telefonu w godzinach nocnych. Troszcząc się o swoje zdrowie pamiętajmy, by mieć na uwadze również higienę snu. Jego niedobór ma ogromnie negatywny wpływ na proces regeneracji naszego mózgu, którego zaburzenie skutkować może wystąpieniem dalszych problemów zdrowotnych, nadmiernym stresem czy nawet pojawieniem się stanów depresyjnych.

Jak zapobiec negatywnemu wpływowi światła niebieskiego?

Jak widzimy, nadmierna ekspozycja na światło niebieskie może skutkować nie tylko występowaniem problemów ze wzrokiem, ale również groźnymi dla zdrowia mózgu zaburzeniami snu. Czy istnieje jakiś sposób, by im zapobiec? Jednym z nich byłoby na pewno ograniczenie czasu spędzanego przed ekranami. Niestety, w momencie, w którym komputery i smartfony stanowią dla wielu z nas główne narzędzie pracy, takie rozwiązanie na ogół nie jest możliwe. Często wspominanym rozwiązaniem są kontrolowane przerwy podczas korzystania ze sprzętu elektronicznego. Najsłynniejsza z nich – zasada 20–20-20 zachęca, by co każde 20 minut poświęcone na wpatrywanie się w ekran zrobić sobie 20-sekundową przerwę, podczas której skoncentrujemy wzrok na oddalonym o 20 stóp (6 metrów) obiekcie. Coraz więcej urządzeń uwzględnia również funkcje ocieplające temperaturę światła, aby zapobiec uczuciu przemęczenia wzroku. Takie rozwiązania mogą jednak okazać się niewystarczające.

Szczególny i sprawdzony sposób na nadmierny czas spędzony przed ekranami urządzeń elektronicznych stanowią okulary korekcyjne z filtrami światła niebieskiego. Dzięki zastosowaniu powłoki antyrefleksyjnej neutralizującej nadmiar światła niebieskiego, pomagają one zapobiec większości powodowanych przez nie problemów. Jednocześnie nie zmuszają nas do rezygnowania z czasu spędzonego przed monitorami. Stanowią więc idealne rozwiązanie dla osób pracujących przy komputerze, uczących się lub spędzających wolny czas wraz z urządzeniami elektrycznymi. Warto pamiętać o nich również w przypadku dzieci czy osób po 45. roku życia, których soczewki są nie w pełni rozwinięte lub uległy z czasem uległy osłabieniu. Z powodu zmniejszonego stopnia ochrony siatkówki, osoby w tych przedziałach wiekowych są w większym stopniu narażone na uszkodzenia narządu wzroku.

Podsumowanie

Okulary korekcyjne z filtrami światła niebieskiego to doskonała propozycja dla osób spędzających nadmierną ilość czasu przed ekranami. Dzięki selektywnemu neutralizowaniu światła niebieskiego minimalizują zagrożenia płynące z nadmiernego wystawienia na jego działanie. Ponadto specjalna powłoka antyrefleksyjna zapobiega powstawaniu odbić światła na soczewce oraz podnosi kontrast widzenia. Okulary korekcyjne z filtrami światła niebieskiego gwarantują maksymalny komfort oraz bezpieczeństwo podczas korzystania z komputerów, smartfonów, tabletów czy telewizji – zarówno podczas pracy, jak i czasu wolnego.