Czym jest krótkowzroczność u dzieci – jak ją rozpoznać oraz czy może się rozwijać?
W ostatnich latach zagrożenie krótkowzroczności staje się coraz częściej podejmowanym tematem. Wynika to z faktu, że rzeczywiście coraz więcej ludzi na świecie zaczyna mierzyć się z problemami z widzeniem odległych obiektów. Tendencja ta dotyczy również dzieci, które w szczególnym stopniu narażone są na czynniki zwiększające ryzyko wystąpienia krótkowzroczności. W poniższym artykule przybliżymy Wam najistotniejsze informacje dotyczące miopii oraz podpowiemy, jakie sygnały ze strony dziecka mogą wskazywać na rozwój tej wady refrakcji.
Czym są wady refrakcji i krótkowzroczność?
W oku zdrowym, które nazywamy również miarowym, promienie światła wpadające do oka ogniskują się na siatkówce. Jest to część gałki ocznej, w której znajdują się fotoreceptory. Pochłaniane przez nie światło determinuje obraz widziany przez człowieka. Jeśli promienie skupiają się w odpowiednim miejscu, czyli właśnie na siatkówce, widziany obraz będzie wyraźny.
Niestety, jeśli wielkość i kształt gałki ocznej jest nieprawidłowy w stosunku do mocy optycznej oka, pojawiają się wady refrakcji, które powodują szereg problemów z widzeniem. Należą do nich astygmatyzm, nadwzroczność oraz właśnie krótkowzroczność. W większości przypadków pojawiają się one, gdy oko rośnie w sposób nieprawidłowy.
Krótkowzroczność, zwana również miopią, jest jedną z najczęściej występujących wad wzroku na świecie. Miopia powstaje, gdy gałka oczna jest za długa względem zdolności skupiającej oka. Jej nieodpowiednia budowa sprawia, że promienie światła wpadające do oka ogniskują się nie na siatkówce, jak ma to miejsce w oku miarowym, ale przed nią. Powoduje to problemy z widzeniem obiektów znajdujących się w dali.
Czym spowodowana może być krótkowzroczność mojego dziecka?
Miopia pojawia się na ogół już w dzieciństwie, a jej rozwój zazwyczaj stabilizuje się po zakończeniu wzrostu gałki ocznej. Podobnie jak w przypadku pozostałych wad refrakcji, za pojawienie się krótkowzroczności również odpowiedzialne są czynniki genetyczne i środowiskowe.
W wielu przypadkach wczesnego pojawienia się krótkowzroczności ma ona charakter dziedziczny. Ryzyko wystąpienia miopii jest znacznie większe pośród dzieci, których jeden lub obydwoje rodziców cierpią na tę wadę refrakcji. Badania z 2020 roku wskazały, że prawdopodobieństwo wystąpienia krótkowzroczności pośród dzieci, których jeden z rodziców cierpiał na miopię jest wyższe o 42%. Jeśli krótkowzroczni byli obydwoje rodzice – ryzyko to jest wyższe o od 170% do aż 239%.
Trudno walczyć z problemem, gdy ma on charakter dziedziczny. Nie można jednak zapomnieć, że bardzo wiele przypadków miopii u dzieci wynika z czynników środowiskowych, którym już możemy zaradzić. Pierwszym i najważniejszym z nich – podobnie jak w przypadku wielu innych problemów zdrowotnych – jest czas spędzany na świeżym powietrzu. Podczas zabawy na zewnątrz nasi podopieczni nie tylko czerpią korzyści z tlenu i światła słonecznego, ale również naturalnie patrzą w dal, co zmniejsza ryzyko nieprawidłowego wzrostu gałki ocznej i wystąpienia problemu krótkowzroczności. Ruch na podwórzu i sportowy wysiłek stanowią bardzo istotne elementy prawidłowego rozwoju dziecka. Warto pamiętać o nich również w kontekście zdrowego wzroku.
Zaistnieniu miopii sprzyja również długotrwała praca w bliży. Czytanie książek, nauka przy komputerze, spędzanie czasu na korzystaniu ze smartfonów – wszystkie te czynności łączy konieczność długotrwałego skupienia wzroku na obiektach znajdujących się bardzo blisko naszych oczu. W sytuacji, w której obecny styl życia czyni długie godziny spędzone na pracy przed ekranami koniecznością, ryzyko wystąpienia krótkowzroczności w społeczeństwie znacząco wzrasta. Eksperci wskazują, że okres pandemii i związana z nim nauka zdalna zadecydował o istotnym pogorszenia ryzyka zaistnienia miopii również pośród dzieci i młodzieży. Nie sugerujemy oczywiście całkowitej rezygnacji z książek oraz ekranów – byłoby to niemożliwe. Należy jedynie mieć na uwadze, że czas spędzony na nauce oraz rekreacji przed komputerem powinno się balansować odpowiednią ilością czasu spędzonego na świeżym powietrzu. Pomocne okazać mogą się również ćwiczenia wzroku oraz regularne przerwy podczas czytania i pracy przy ekranie. Zawsze warto mieć w głowie zasadę 20/20/20, która proponuje, aby co 20 minut czasu spędzonego przed komputerem zrobić sobie 20-sekundową przerwę i skierować wzrok na obiekt znajdujący się w odległości co najmniej 6 metrów (20 stóp) od nas.
Jak rozpoznać, czy moje dziecko cierpi na krótkowzroczność?
Krótkowzroczność może pojawić się w bardzo młodym wieku. Jednocześnie im szybciej ją wykryjemy, tym lepiej. Wada wzroku rozwija się wraz ze wzrostem gałki ocznej, który w przypadku dzieci następuje bardzo szybko. Odpowiednio wczesne wykrycie problemu pozwala na wybranie prawidłowej metody korekcji oraz podjęcie próby spowolnienia rozwoju krótkowzroczności.
Często pierwsze niepokojące sygnały dotyczące wzroku naszych pociech pojawiają się w szkole. W wielu przypadkach to nauczyciele jako pierwsi zauważają, że dziecko może cierpieć na krótkowzroczność i informują o tym rodziców. Jeśli nasi podopieczni siadają coraz bliżej tablicy, trzymają książkę blisko oczu albo wodzą palcem po tekście podczas czytania, może wskazywać to na zaistnienie problemu z miopią. Niekorygowane naturalne problemy z krótkowzrocznością mogą powodować problemy z nauką oraz pogorszenie wyników w szkole. Dlatego tak ważnym jest, żeby rodzice wspólnie z nauczycielami zwracali uwagę na sygnały alarmowe, by móc należycie szybko przystąpić do korekcji wady wzroku.
Wiele problemów z widzeniem obiektów znajdujących się w dali zaobserwować można w domu. Rodzice powinni zwracać uwagę na sposób, w jaki dziecko korzysta z komputera lub telefonu oraz jak radzi sobie z czytaniem książek. Jeśli trzyma książkę bardzo blisko oczu lub zbliża wzrok do ekranu, może to świadczyć o problemach ze wzrokiem. Dziecko może również starać się rekompensować niewyraźne widzenie bardziej odległych obiektów przechylając głowę na bok lub mrużąc oczy. Warto mieć na uwadze również te tendencje. Dziecko cierpiące na krótkowzroczność może również być introwertyczne, bać się obcych i nie rozpoznawać bliskich, dopóki nie podejdą na niewielką odległość.
Dzieci bardzo często nie zdają sobie sprawy, że cierpią na wadę wzroku i mogą widzieć lepiej. Dlatego obserwacja przez dorosłych jest tak istotna. Niemniej, zdarzają się przypadki, w których nasi podopieczni sami zaczynają sygnalizować, że odczuwają dyskomfort wzrokowy. Niezdiagnozowanej krótkowzroczności często towarzyszą bóle głowy, migreny oraz zmęczenie oczu. Jeśli dziecko zgłasza którykolwiek z tych problemów. Nie należy ich oczywiście bagatelizować. Mogą być oznakami rozwijającej się miopii oraz sugerować konieczność udania się do okulisty.
Czy krótkowzroczność może się rozwijać?
Niestety, krótkowzroczność jest nieuleczalna i będzie rozwijać się wraz ze wzrostem gałki ocznej dziecka. Nie oznacza to, że możemy ją zbagatelizować i całkowicie zrezygnować z korekcji. Niekorygowana miopia prowadzić może nie tylko do nasilenia się objawów i trudności z widzeniem, ale również do bardzo poważnych chorób oczu, takich jak jaskra, zaćma, zwyrodnienie plamki żółtej oraz odwarstwienie siatkówki. Niezdiagnozowane oraz nieleczone prowadzić mogą nawet całkowitej utraty wzroku.
Jeśli nasze dziecko cierpi na krótkowzroczność, konieczna będzie wizyta u okulisty oraz zdecydowanie się na odpowiednią metodę korekcji. W większości sytuacji będą to okulary korekcyjne dla dzieci z odpowiednio dopasowanymi soczewkami. W sklepie internetowym i salonach Aurum-Optics posiadamy bardzo szeroki wybór oprawek okularowych dopasowanych do potrzeb najmłodszych. Okulary w naszej ofercie są hipoalergiczne oraz wykonane z lekkich i stylowych materiałów, które nie będą stanowiły zagrożenia nawet dla najmniejszych dzieci.
Nie dajmy się również nabrać na bardzo szkodliwy mit mówiący, że okulary dla dziecka powinny być trochę słabsze, aby zmuszać oczy dziecka do „pracy”. Wręcz przeciwnie. Niedopasowane soczewki powodować mogą przyspieszenie pogłębiania się wady wzroku oraz dodatkowe nasilenie się problemów z widzeniem.
Jak już wyjaśniliśmy, całkowite wyleczenie się z problemu krótkowzroczności jest niemożliwe. Istnieją za to metody profilaktyki oraz sposoby na hamowanie pogłębiania się miopii. Więcej informacji na ten temat znajdziecie w kolejnym artykule na naszym blogu.
Podsumowanie
Styl życia oraz czynniki środowiskowe sprawiają, że u coraz większej liczby dzieci w każdym wieku zaczynają występować problemy z krótkowzrocznością. Odpowiedzialni rodzice powinni mieć na uwadze płynące z niej zagrożenia oraz zwracać uwagę na zachowania dziecka, które mogą sygnalizować pojawienie się miopii u swojej pociechy.
Mamy nadzieję, że dzięki naszemu artykułowi dowiedzieliście się więcej na temat przyczyn, objawów i ryzyka płynącego z niezdiagnozowanej krótkowzroczności. Jeśli poszukujecie oprawek do okularów korekcyjnych dla swojego dziecka, które będą jednocześnie praktyczne i bezpieczne oraz będą świetnie wyglądały, polecamy zapoznanie się z naszą ofertą. W katalogu Aurum-Optics znajdziecie wybór profesjonalnych, markowych oprawek dla dzieci i młodzieży w każdym wieku. Pośród proponowanych przez nas produktów z pewnością każdy rodzic znajdzie coś dopasowanego do potrzeb swojego dziecka.